Είτε παραμείνατε στο σπίτι είτε πήγατε κάπου, το πιθανότερο είναι πως και αυτό το καλοκαίρι εκτεθήκατε αρκετά στα στοιχεία της φύσης, ακόμα κι αν χρησιμοποιούσατε αντηλιακό και αξιοποιούσατε τη σκιά. Με το φθινόπωρο να πλησιάζει με γοργούς ρυθμούς, τώρα είναι η καλύτερη στιγμή για να ελέγξετε και να αντιμετωπίσετε τυχόν βλάβες στο δέρμα σας.

«Το καλοκαίρι φέρνει το δέρμα αντιμέτωπο με πολλές προκλήσεις. Κατ' αρχάς, η αυξημένη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου (UV) σημαίνει βραχυπρόθεσμα μαύρισμα. Και μπορεί ο κόσμος να νομίζει πως το μαύρισμα είναι ένδειξη υγείας, αλλά εμείς ξέρουμε πως στην πραγματικότητα αποτελεί ένδειξη πως το δέρμα έχει υποστεί βλάβη από τον ήλιο», λέει ο δρ Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική).

«Μακροπρόθεσμα, η έκθεση στην UV σχετίζεται με τη φωτογήρανση, η οποία εκδηλώνεται με λεπτές ρυτίδες που σταδιακά βαθαίνουν και με ξηρότητα στο δέρμα. Άλλες συνέπειες είναι οι μελαγχρωματικές βλάβες (κηλίδες, φακίδες, πανάδες) και η δημιουργία τραχύτητας στο δέρμα. Συχνό φαινόμενο στους 50άρηδες είναι επίσης οι ακτινικές υπερκερατώσεις, χαρακτηριστικές φολιδωτές βλάβες που οφείλονται στην παθολογική ανάπτυξη των δερματικών κυττάρων εξαιτίας της χρόνιας έκθεσης στην UV. Και βεβαίως δεν πρέπει να ξεχνάμε τον καρκίνο του δέρματος, ο οποίος ανάλογα με τον τύπο του μπορεί να είναι πολύ επιθετικός (μελάνωμα) ή όχι τόσο πολύ (βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα)».

Ωστόσο η έκθεση στην UV είναι μόνον ένας από τους παράγοντες που ταλαιπωρούν το δέρμα το καλοκαίρι. Υπάρχουν μερικοί ακόμα, οι οποίοι παίζουν ρόλο, όπως η παρατεταμένη παραμονή στο νερό της θάλασσας ή της πισίνας (αφαιρεί το προστατευτικό σμήγμα ή λίπος από το δέρμα), η έκθεση στον αέρα ιδιαίτερα όταν είναι ζεστός (ξεραίνει το δέρμα), η έκθεση στην υπέρυθρη ακτινοβολία του ηλίου (διασπά τη συνοχή του δέρματος) και η έκθεση σε ακατάλληλα προϊόντα καθαρισμού και καλλυντικά.

Οι προαναφερθέντες παράγοντες ανοίγουν το δρόμο στην ξηροδερμία, την διαταραχή της φυσικής επιδερμικής στοιβάδας των λιπιδίων και τις βλάβες στο κολλαγόνο και στις ίνες ελαστίνης.

Για όλους αυτούς τους λόγους, μια προληπτική επίσκεψη στον δερματολόγο ιατρό μετά το καλοκαίρι μπορεί να αποκαλύψει πολλά για την υγεία του δέρματος. Αν το εκθέσατε πολύ στον ήλιο, στο θαλασσινό ή χλωριωμένο νερό της πισίνας, αν το αφήσατε εκτεθειμένο στον αέρα ή/και αν αμελήσατε τη φροντίδα του, ο δερματολόγος ιατρός μπορεί να το καταλάβει.

Αν και δεν υπάρχει μαγικός τρόπος για να διορθωθούν ειδικά οι βλάβες από τον ήλιο, ο δερματολόγος θα προτείνει την κατάλληλη θεραπεία, αναλόγως με τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης. Στους ανθρώπους χωρίς παθολογικά ευρήματα (π.χ. ακτινικές υπερκερατώσεις, καρκινώματα) και χωρίς δερματοπάθειες, συνήθως συνιστώνται τα εξής:

* Καθαρισμός. Η υιοθέτηση μιας ρουτίνας απαλού, ήπιου καθαρισμού είναι καλή αρχή για την ανάρρωση του δέρματος. Για να περιορίσετε τις ενδείξεις της φωτογήρανσης, δοκιμάστε καθαριστικά προϊόντα με αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως οι βιταμίνες C και Ε.

* Απολέπιση. Αν το δέρμα σας μοιάζει τεντωμένο και ξηρό ή ξεφλουδίζει, πιθανώς έχετε έντονη ξηροδερμία. Η απολέπιση με ένα ήπιο και ταυτοχρόνως ενυδατικό προϊόν μπορεί να βοηθήσει. Επιπλέον, θα επιτρέψει στις άλλες θεραπείες που θα συστήσει ο δερματολόγος ιατρός να φθάσουν βαθύτερα στην επιδερμίδα, ώστε να δράσουν καλύτερα.

* Χρήση ορού. Τα serum είναι ιδανικά για εντατική ενυδάτωση και αντιγήρανση του ταλαιπωρημένου από τον ήλιο δέρματος, διότι είναι πιο ελαφριά και περιέχουν υψηλότερες συγκεντρώσεις δραστικών συστατικών. Να βάζετε μικρή ποσότητα από serum στις παλάμες σας και να το αλείφετε σε όλο το πρόσωπο και τον λαιμό σας. Χρησιμοποιήστε το μαζί ή σε συνδυασμό με μια καλή ενυδατική κρέμα για πρόσθετο αποτέλεσμα.

* Ενυδάτωση. Εάν το δέρμα σας είναι πολύ ταλαιπωρημένο και επιρρεπές στις κηλίδες λόγω του ήλιου και της ζέστης, χρειάζεστε ειδικά ενυδατικά προϊόντα που ταυτοχρόνως βελτιώνουν την όψη του. Ανεξάρτητα, όμως, από το αν έχει ήδη σημάδια φωτογήρανσης ή όχι, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιείτε καθημερινά ενυδατική κρέμα σώματος και προσώπου/λαιμού. Να αλείφετε πάντοτε στο δέρμα σας τις ενυδατικές κρέμες μετά το μπάνιο και ενόσω το δέρμα είναι ακόμα λίγο νωπό.

* Προσεγμένη διατροφή. Να τρώτε όσο πιο υγιεινά μπορείτε, με έμφαση σε φρούτα και λαχανικά, καθώς και στα ψάρια. Και αυτό διότι πολλά περιέχουν συστατικά που κάνουν καλό στο δέρμα. Για παράδειγμα, τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια, γκρέιπφρουτ) είναι καλές πηγές βιταμίνης C, η οποία είναι αντιοξειδωτική και σημαντική για την παραγωγή κολλαγόνου. Οι γλυκοπατάτες, το πεπόνι και τα καρότα περιέχουν βήτα-καροτένιο (καροτίνη) που είναι αντιοξειδωτικό, εξισορροπεί το pH του δέρματος και καταπολεμά την ξηροδερμία. Τομάτες και καρπούζι περιέχουν λυκοπένιο (λυκοπένη), μια πανίσχυρη αντιοξειδωτική ουσία που αυξάνει τη φυσική αντίσταση του δέρματος έναντι του ήλιου. Ο σολομός, οι σαρδέλες, ο τόνος και άλλα λιπαρά ψάρια περιέχουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα τα οποία συμμετέχουν στην επιδιόρθωση των δερματικών βλαβών. Αντίστοιχα, το σπανάκι, η λαχανίδα (kale) και άλλα φυλλώδη λαχανικά με σκούρο πράσινο χρώμα, περιέχουν την αντιοξειδωτική ουσία λουτεΐνη. Αυτή προστατεύει το δέρμα από τη φλεγμονή που του προκαλεί ο ήλιος και από τις ρυτίδες.

* Καθημερινά αντηλιακό. Χειμώνα-καλοκαίρι, με συννεφιά ή λιακάδα, να αλείφετε με αντηλιακό τα τμήματα του δέρματός σας που δεν καλύπτονται από τα ρούχα. Το αντηλιακό πρέπει να έχει δείκτη προστασίας από τον ήλιο (SPF) τουλάχιστον 30.

* Διακοπή του καπνίσματος. Το κάπνισμα μαζί με την υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία είναι οι δύο κυριότεροι παράγοντες πρόωρης γήρανσης του δέρματος.