Η εμμηνόπαυση προκαλεί πολλές αλλαγές στον οργανισμό των γυναικών, άλλες από τις οποίες είναι πιο έντονες και άλλες πιο ήπιες. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται επιπτώσεις στο δέρμα και στα μαλλιά, οι οποίες συχνά έχουν ισχυρό αντίκτυπο στον ψυχισμό της γυναίκας.

Πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτών των αλλαγών παίζουν τα οιστρογόνα. «Τα οιστρογόνα διεγείρουν την κατακράτηση υγρών, προσδίδουν σφρίγος στο δέρμα και συμμετέχουν στην ανάπτυξη των μαλλιών», λέει ο δρ Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία – Δερματοχειρουργική). «Όταν μειώνονται τα επίπεδά τους στην εμμηνόπαυση, χάνονται ορισμένα μόρια που βοηθούν το δέρμα να διατηρείται ενυδατωμένο και αποδυναμώνονται τα μαλλιά. Επιπλέον, ο οργανισμός μειώνει την παραγωγή κολλαγόνου, γίνεται ανακατανομή του σωματικού λίπους (το υποδόριο λίπος μειώνεται στο πρόσωπο και αυξάνεται στην περιοχή της κοιλιάς) και μειώνεται η ελαστικότητα του δέρματος».

Οι αλλαγές αυτές προκαλούν ξηροδερμία, λέπτυνση στο δέρμα με εύκολους μώλωπες, χαλάρωση (κυρίως στο δέρμα του λαιμού, στη γραμμή της γνάθου και στα μάγουλα), καθώς και λεπτές γραμμές και ρυτίδες, με πιο χαρακτηριστικές το "πόδι της χήνας" κάτω από τα μάτια και τις ρυτίδες πάνω από το στόμα. Προκαλείται επίσης αραίωση των μαλλιών και συχνά αύξηση της ανεπιθύμητης τριχοφυΐας κάτω από το σαγόνι, κατά μήκος της γνάθου ή/και πάνω από τα χείλη.

Ωστόσο τα προβλήματα αυτά μπορούν να αμβλυνθούν σημαντικά με την κατάλληλη φροντίδα. Ο κ. Μιχελάκης εξηγεί τι πρέπει να προσέχετε:

Να καθαρίζετε προσεκτικά το δέρμα σας. Ο καθαρισμός είναι πολύ σημαντικός, διότι το δέρμα ωφελείται ιδιαίτερα από την υγρασία που του προσθέτει. Απαραίτητο είναι να χρησιμοποιείτε ένα καθαριστικό κατάλληλο για ξηρό δέρμα. Να προτιμάτε τα ήπια καθαριστικά σε μορφή κρέμας και όχι αφρού ή γέλης (τζελ).

Να ενυδατώνετε το δέρμα σας και τον οργανισμό σας. Μετά την εμμηνόπαυση, μειώνεται (και) η παραγωγή σμήγματος (λίπους) στο δέρμα, με συνέπεια να εντείνεται η ξηροδερμία. Να πλένετε τα χέρια και το πρόσωπό σας και να κάνετε ντους με χλιαρό νερό και ήπια καθαριστικά. Να εφαρμόζετε αμέσως μετά στο δέρμα σας μια καλή ενυδατική κρέμα (διαφορετική για πρόσωπο, χέρια, σώμα). Φροντίστε επίσης να πίνετε χειμώνα-καλοκαίρι άφθονο νερό, για να διατηρείτε καλά ενυδατωμένο τον οργανισμό σας.

Να προμηθεύεστε τα κατάλληλα καλλυντικά. Μετά την εμμηνόπαυση χρειάζεστε καλλυντικά ειδικά για την ώριμη επιδερμίδα. Πρέπει να περιέχουν θρεπτικά, καταπραϋντικά συστατικά, όπως το υαλουρονικό οξύ και τα κεραμίδια (ceramides), αλλά και συστατικά που καταπολεμούν τη χαλάρωση και τις ρυτίδες όπως η ρετινόλη ή τα πεπτίδια. Ωστόσο προσέξτε τα καλλυντικά που περιέχουν πολλαπλά ενεργά συστατικά μαζί, διότι μπορεί να προκαλέσουν δερματικό ερεθισμό.

Μην αμελείτε την προστασία από τον ήλιο. Οι ρυτίδες και τα άλλα σημάδια του γήρατος που σήμερα έχετε στο πρόσωπο και στα χέρια σας, αντανακλούν την έκθεση που είχατε στον ήλιο σε νεότερες ηλικίες. Ωστόσο το δέρμα σας εξακολουθεί να χρειάζεται αντηλιακή προστασία, διότι πλέον έχει λιγότερη φυσική προστασία απ' όση παλαιότερα. Επομένως, να φοράτε καθημερινά, όλες τις εποχές του χρόνου, αντηλιακό με δείκτη προστασίας τουλάχιστον 30 (ή, εναλλακτικά, καλλυντικά με SPF 30 ή υψηλότερο). Με αυτό τον τρόπο όχι μόνο θα αποφύγετε τη δημιουργία νέων κηλίδων, αλλά ενδέχεται να «ξεθωριάσουν» λίγο εκείνες που ήδη έχετε. Μπορεί επίσης να εμποδιστεί η περαιτέρω λέπτυνση του δέρματος και ο κίνδυνος για δερματικό καρκίνο, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας (AAD).

Φροντίστε τις ρυτίδες και τη χαλάρωση. Τα πρώτα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση παρατηρείται ραγδαία μείωση του κολλαγόνου στο δέρμα, ενώ ύστερα γίνεται βαθμιαία. Μελέτες έχουν δείξει ότι την πρώτη πενταετία η μείωση φθάνει το 30%, ενώ στη συνέχεια είναι της τάξης του 2% ανά έτος για τις επόμενες δύο δεκαετίες, σύμφωνα με την AAD. Καθώς μειώνεται το κολλαγόνο, το δέρμα χαλαρώνει ολοένα περισσότερο και αρχίζει να «σακουλιάζει». Δημιουργούνται επίσης μόνιμες γραμμές από τις άκρες της μύτης προς τις γωνίες του στόματος και γίνονται σταθερά εμφανείς οι ρυτίδες που κάποτε εμφανίζονταν μόνο όταν χαμογελούσατε ή συνοφρυωνόσασταν. Αργότερα, χαμηλώνει η άκρη της μύτης και μπορεί να δείτε «σακούλες» κάτω από τα μάτια, καθώς και μεγάλους πόρους στο δέρμα. Για να ελέγξετε τα προβλήματα αυτά, να βάζετε καθημερινά ενυδατική κρέμα (κυρίως στο πρόσωπο, στη γραμμή της γνάθου, τον λαιμό και τα χέρια σας) κατάλληλη για μετά την εμμηνόπαυση και τα ενδεδειγμένα καλλυντικά που μειώνουν τις ρυτίδες και τη χαλάρωση.

Προσέξτε τον τρόπο ζωής σας. Η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε αντιοξειδωτικές ουσίες μπορεί να ωφελήσει το δέρμα. Να τρώτε καθημερινά ποικιλία φρούτων και λαχανικών με έντονο χρώμα. Δοκιμάστε επίσης τη σόγια, γιατί είναι πλούσια σε συστατικά (λέγονται ισοβλαβόνες) που δρουν όπως τα οιστρογόνα και μπορεί να βελτιώσουν προβλήματα όπως η λέπτυνση του δέρματος. Φροντίστε ακόμα να κοιμάστε αρκετά (χρειάζεστε τουλάχιστον 7 ώρες ύπνο κάθε βράδυ) για να αποφύγετε τους μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια. Χρειάζεται επίσης συστηματική γυμναστική, η οποία διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος σε όλο το σώμα, επομένως και στο δέρμα. Προσπαθήστε τέλος να θέσετε υπό έλεγχο το στρες, γιατί εντείνει τα δερματικά προβλήματα.

Μην ξεχνάτε τον τακτικό έλεγχο του δέρματος. Η αυτοεξέταση του δέρματος είναι απαραίτητη για να εντοπίσετε εγκαίρως τυχόν αλλαγές που χρειάζονται φροντίδα. Εξίσου σημαντικό είναι όμως να ελέγξει το δέρμα σας ο δερματολόγος ιατρός, ώστε να καταγράψει τους σπίλους (ελιές) και να προσδιορίσει κάθε πότε χρειάζεστε προληπτική εξέταση για καρκίνο του δέρματος. Κατά την εξέταση ο δερματολόγος θα σας συμβουλεύσει επίσης τι μπορείτε να κάνετε για τυχόν προβλήματα που ήδη αντιμετωπίζετε.

«Η εξωτερική εμφάνιση και η υγεία του δέρματος αλλάζουν σημαντικά με την εμμηνόπαυση, αλλά είναι πολλά αυτά που μπορούν να κάνουν οι γυναίκες», τονίζει ο κ. Μιχελάκης. «Αναλόγως με το πρόβλημα που θα εντοπιστεί, μπορούμε να συστήσουμε ακόμα και φαρμακευτική αγωγή (π.χ. για την τριχόπτωση) ή άλλες θεραπείες (π.χ. με τη χρήση σύγχρονων μηχανημάτων και τεχνικών) για να το αντιμετωπίσουμε. Επομένως, μία επίσκεψη στον δερματολόγο ιατρό μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες να φροντίσουν σωστά το δέρμα τους, χωρίς να πελαγοδρομούν και να μην ξέρουν τι να κάνουν πρώτα».

Photo credits: Shutterstock.com