Με τις γυναίκες στον πλανήτη να έχουν πλέον αυξημένο προσδόκιμο επιβίωσης, τις επόμενες δεκαετίες οι εμμηνοπαυσιακές γυναίκες θα είναι πολύ περισσότερες από τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία.

Η υγεία του σώματος, η υγεία του εγκεφάλου, η υγεία των οστών και της καρδιάς, αλλάζουν κατά τη διάρκεια και μετά την εμμηνόπαυση. Και όσο νωρίτερα το συνειδητοποιήσουν αυτό οι γυναίκες αλλά και οι θεράποντες ιατροί τους, τόσο περισσότερο θα επηρεάσουν θετικά τη ζωή τους τα επόμενα χρόνια: Από τον έλεγχο του βάρους μέχρι τη διάθεσή τους και από την προστασία κατά των καρδιαγγειακών παθήσεων μέχρι την πρόληψη της άνοιας και του Αλτσχάιμερ.

Η επιστημονική κοινότητα μιλά πλέον με δεδομένα και χωρίς περιστροφές γι' αυτήν την μεγάλη αλλαγή στη ζωή της γυναίκας και πώς μπορεί να είναι μια αλλαγή με θετικό πρόσημο. Οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση ζουν σήμερα μια δραστήρια φάση της ζωής τους, είτε ως εργαζόμενες είτε ως σύζυγοι και μητέρες, είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας. Και χρειάζονται τη συμβολή της επιστήμης για να μπορούν να λειτουργούν στο 100% χωρίς συμβιβασμούς.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εμμηνόπαυσης (όπως έχει οριστεί η 18η Οκτωβρίου), παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη τύπου, τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα για την εμμηνόπαυση και όλες τις εκφάνσεις στην υγεία της γυναίκας.

Η εμμηνόπαυση, οι αλλαγές και η πρόληψη

Μιλώντας στους δημοσιογράφους, η Παρασκευή Μεντζελοπούλου, MD, ενδοκρινολόγος - διαβητολόγος, Health Coach, Διπλωματούχος American Board of Endocrinology, Diabetes and Metabolism Instructor in Medicine Harvard Medical School εξηγεί τι ακριβώς είναι η εμμηνόπαυση, πώς επηρεάζει συνολικά τον οργανισμό και προτείνει μια ολιστική προσέγγιση. «Η εμμηνόπαυση είναι μια σημαντική ορμονική αλλαγή, αντίστοιχη της εφηβείας, που δεν σημαίνει μόνο το τέλος της αναπαραγωγικής ικανότητας της γυναίκας αλλά επηρεάζει όλες τις λειτουργίες του σώματος της. Φυσιολογική ηλικία εμμηνόπαυσης θεωρούνται τα 50 χρόνια, κατά μέσο όρο, αλλά αυτό μπορεί να εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες και η εμμηνόπαυση μπορεί να ξεκινήσει χρόνια πριν.

Η εμμηνόπαυση δεν συμβαίνει ξαφνικά. Υπάρχει μια σταδιακή δυσλειτουργία των ωοθηκών και αλλαγή του ορμονικού περιβάλλοντος της γυναίκας αρκετά χρόνια πριν την οριστική διακοπή της περιόδου. Η κλιμακτήριος, το χρονικό διάστημα πριν την εμμηνόπαυση, μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια και η έναρξη του ποικίλει από γυναίκα σε γυναίκα.

Τα εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα δεν είναι μόνο η διαταραχή της περιόδου και οι εξάψεις. Πολλές γυναίκες βιώνουν εναλλαγές στη διάθεση, κυκλοθυμία, διαταραχές στη μνήμη και τη συγκέντρωση, διαταραχές στον ύπνο, αίσθημα θλίψης και, κάποιες φορές, κατάθλιψη. Το σώμα αλλάζει, υπάρχει τάση αύξησης του βάρους και συγκέντρωσης λίπους στην κοιλιακή χώρα. Υπάρχει αλλαγή στο δέρμα και τα μαλλιά. Στην φάση αυτή μπορεί να υπάρχει σεξουαλική δυσλειτουργία είτε λόγω ξηρότητας του κόλπου (από τα χαμηλά οιστρογόνα) είτε λόγω ελαττωμένης επιθυμίας. Τα συμπτώματα μπορεί να ξεκινήσουν χρόνια πριν την διαταραχή της περιόδου.

Είμαστε τυχερές γιατί στις μέρες μας υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για όλα τα συμπτώματα της κλιμακτηρίου και της εμμηνόπαυσης. Η εμμηνόπαυση είναι μια αναμενόμενη ορμονική αλλαγή που θα συμβεί σε κάθε γυναίκα. Η μετάβαση στη νέα αυτή ορμονική πραγματικότητα θέλει προετοιμασία. Φροντίζοντας το σώμα μας πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την ορμονική αλλαγή, μπορούμε να διατηρήσουμε την ποιότητα ζωής μας, να προλάβουμε τις επιπλοκές της εμμηνόπαυσης όπως είναι η οστεοπόρωση, η αύξηση βάρους, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και να συνεχίσουμε να έχουμε μια παραγωγική καθημερινότητα.

Η σωστή διατροφή, η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, η τακτική άσκηση, η αποφυγή του καπνίσματος, η μείωση του αλκοόλ, η αξιόπιστη ενημέρωση και συζήτηση με τον ιατρό μας είναι απαραίτητα για να καθυστερήσουμε τη γήρανση και να ελαχιστοποιήσουμε τα συμπτώματα και τις συνέπειες της εμμηνόπαυσης».

Εμμηνόπαυση και αλλαγές στη σεξουαλική ζωή

«Οι γυναίκες που περνούν στην εμμηνόπαυση είναι πιο ευάλωτες στις σεξουαλικές δυσλειτουργίες και μπορεί να βιώνουν αυτή την περίοδο διαφορετικά» επισημαίνει ο Δρ Αναστάσιος Παπακωνσταντίνου, Ψυχίατρος – Σεξολόγος. «Οι ενδοκρινολογικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συμπεριλαμβανομένων και των αλλαγών στη σεξουαλική διάθεση και υγεία, δεν προκαλούνται συνήθως μονάχα από την εμμηνόπαυση, αλλά είναι ένας συνδυασμός παραγόντων που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη φυσιολογική διαδικασία της γήρανσης του αναπαραγωγικού συστήματος, καθώς και του στρες και των απαιτήσεων της μέσης ηλικίας.

Σύμφωνα με μελέτες, 17% - 45% των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών θεωρούν τη σεξουαλική επαφή επώδυνη, ενώ προβλήματα στον οργασμό είναι πιο συχνά σε γυναίκες άνω των 45 ετών. Πολλές γυναίκες πιστεύουν, εσφαλμένα, πως η σεξουαλική λειτουργία σταματά με την εμμηνόπαυση. Όμως αυτή είναι μια καλή περίοδος για να ανακαλύψουν νέους τρόπους έκφρασης της σεξουαλικότητας και μπορεί να αποτελέσει μια καινούργια αρχή για την κάθε γυναίκα. Παρά το γεγονός ότι τα θέματα περί σεξουαλικότητας συζητούνται με δυσκολία, η γυναίκα, που από τη φύση της έχει προδιάθεση στο να ανοίγεται πιο εύκολα, είναι σημαντικό να μην διστάζει να μιλήσει στον ειδικό, ανοιχτά, για θέματα σεξουαλικής υγείας που μπορεί να την απασχολούν», καταλήγει ο Δρ. Παπακωνσταντίνου.