Οι ουρολοιμώξεις αποτελούν μία επώδυνη και ενοχλητική κατάσταση για κάθε ηλικία για άνδρες και γυναίκες.

Φυσικά η κατάσταση είναι ακόμη πιο περίπλοκη και δύσκολη, όταν οι ουρολοιμώξεις πλήττουν τα παιδιά.

Και τα ερωτήματα όπως είναι λογικό, πέφτουν βροχή: Πόσο συχνά εμφανίζονται οι ουρολοιμώξεις στα παιδιά; Είναι συχνότερες στα αγόρια, ή στα κορίτσια; Όταν ένα παιδί έχει νοσήσει, πόσο πιθανό είναι να ξανανοσήσει σύντομα; Γιατί τα αγοράκια με ακροποσθία νοσούν συχνότερα; Μπορούμε να θωρακιστούμε με καλή διατροφή;

Για όλα τα παραπάνω ερωτήματα, μας απαντά ο Γεώργιος Α. Ζουπάνος, Χειρουργός Ουρολόγος - Παιδοουρολόγος.

Αναλυτικά το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:

Σε ποια ηλικία μπορεί να εμφανιστεί μία ουρολοίμωξη σε ένα παιδάκι;

Σε οποιαδήποτε ηλικία. Ουρολοιμώξεις εμφανίζονται από την 2η μέρα της ζωής μερικές φορές. Είναι συχνότερες από 0 ως 6-8 μηνών, μετά η συχνότητα τους παρουσιάζει μείωση και από τα 4-5 χρόνια και μετά γίνονται πάλι συχνές.

Υπάρχει διαφορά μεταξύ αγοριού και κοριτσιού αναφορικά με την χρονική εκδήλωση μιας ουρολοίμωξης και από ποιους παράγοντες κυρίως εξαρτάται;

Οι ουρολοιμώξεις μέσα στον πρώτο χρόνο της ζωής είναι σαφώς συχνότερες στα αγόρια και μετά τα κορίτσια παίρνουν τα σκήπτρα. Υπάρχει ένας απλός λόγος που κάνει τα αγόρια πιο ευάλωτα στις ουρολοιμώξεις μέσα στον πρώτο χρόνο της ζωής … η ακροποσθία. Ακροποσθία λέγεται το «πετσάκι» που καλύπτει την κεφαλή (βάλανο) του πέους. Όλα σχεδόν τα αγόρια γεννιούνται με στενό-σφιχτό πετσί και δεν είναι δυνατή η εξωτερίκευση της βαλάνου για να την σαπουνίσουμε όπως κάνουμε στα μεγαλύτερα αγόρια. Έτσι τα μικρόβια των κοπράνων τους εγκλωβίζονται μεταξύ ακροποσθίας και βαλάνου και προκαλούν ουρολοιμώξεις.

Συνήθως για να έχουμε σοβαρή εμπύρετη ουρολοίμωξη, πρέπει να συνυπάρχει και μια συγγενής διαμαρτία-ανωμαλία του ουροποιητικού συστήματος όπως η περίφημη κυστεονεφρική παλινδρόμηση και οι στενώσεις των ουροφόρων αποχετευτικών οδών. Εάν ένα κορίτσι κάνει μια τέτοια ουρολοίμωξη μέσα στον πρώτο χρόνο της ζωής, έχει πάνω από 90% πιθανότητες να φέρει μια τέτοια πάθηση. Εν αντιθέσει, μόνο το 50% των αγοριών που στην ίδια ηλικία κάνουν μια σοβαρή ουρολοίμωξη, φέρουν μια τέτοια πάθηση. Ένας από τους πολλούς λόγους που σε χώρες με υψηλά επίπεδα υγείας γίνεται η αφαίρεση της ακροποσθίας (περιτομή) την δεύτερη μέρα της ζωής είναι ότι τα αγόρια κάνουν σαφώς λιγότερες ουρολοιμώξεις.

Έχει παρατηρηθεί ότι όταν ένα παιδί νοσήσει από ουρολοίμωξη, τότε σχεδόν σε μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να ξανανοσήσει. Πώς μπορούμε να προλάβουμε τις επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες και ποιες πρέπει να είναι οι κόκκινες γραμμές μας, όσον αφορά θέματα πρόληψης της υγείας μας.

Στις περισσότερες περιπτώσεις όταν ένα παιδί κάνει μια ουρολοίμωξη υπάρχει μία αιτία που τις προκαλεί. Πολύ συχνά βλέπουμε να δίδονται στα παιδιά απίστευτες ποσότητες αντιβιοτικών, χωρίς να γίνεται η θεραπεία της αιτίας. Για να προλάβουμε τις υποτροπές των ουρολοιμώξεων, πρέπει να βρούμε και να αντιμετωπίσουμε την αιτία.

Συχνότερες αιτίες είναι η φίμωση, οι συγγενείς (από κατασκευή του εμβρύου) ανωμαλίες όπως η κυστεονεφρική παλινδρόμηση και οι στενώσεις των ουροφόρων οδών αλλά και τα λειτουργικά προβλήματα της ουροδόχου κύστης, που προκαλούν συχνουρία, ημερήσιες και νυκτερινές απώλειες ούρων και ξαφνικά τρεξίματα στην τουαλέτα. Επίσης πολλές φορές ευθύνεται η πλημμελής καθαριότητα των γεννητικών οργάνων από τους γονείς αλλά και το ότι κάποια παιδιά δεν πηγαίνουν να ουρούν κάθε τρεις ώρες το αργότερο, όπως πρέπει να κάνουν.

Αυτό λοιπόν που πρέπει να κάνουμε εμείς και τα παιδιά μας, για να προλάβουμε τις ουρολοιμώξεις, είναι να πίνουμε αρκετό νερό, να ουρούμε κάθε τρεις ώρες και να πλένουμε σωστά και συχνά τα γεννητικά μας όργανα. Στο αγόρι, κατεβάζουμε την ακροποσθία και σαπουνίζουμε την βάλανο και στο κορίτσι, ανοίγουμε με το ένα χέρι τα χείλη του αιδοίου και σαπουνίζουμε με το άλλο. Και στις δύο περιπτώσεις ξεβγάζουμε με άφθονο νερό.

Υπάρχει περίπτωση μία ουρολοίμωξη η οποία δεν έχει θεραπευτεί επαρκώς σε μικρή ηλικία, να ακολουθήσει το παιδί και στην ενήλικη ζωή του με υποτροπιάζουσα μορφή;

Όχι. Απλώς πολλές φορές δεν αντιμετωπίζεται όπως πρέπει μια από τις παραπάνω αιτίες με αποτέλεσμα οι ουρολοιμώξεις να μας κυνηγούν για μια ζωή.

Φυσικά πρέπει να ξέρουμε ότι η γυναικεία ανατομία ευνοεί τις ουρολοιμώξεις. Κάποιες λοιπόν γυναίκες, παρότι κάνουν ότι πρέπει, είναι εξαιρετικά ευάλωτες στις ουρολοιμώξεις. Οι σεξουαλικές επαφές, όταν έλθουν, επίσης ευνοούν τις ουρολοιμώξεις στις γυναίκες καθότι κατά την επαφή «φτυαρίζονται» κυριολεκτικά τα μικρόβια μέσα στην γυναικεία ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη. Η γυναίκα πρέπει να ουρεί αμέσως μετά την σεξουαλική επαφή για να διώξει τα μικρόβια που έχουν εισέλθει στην ουροδόχο κύστη. Παρόλα αυτά, μερικές γυναίκες υποχρεούνται μια ώρα πριν την επαφή να παίρνουν ένα δισκίο αντιβιοτικού ή αντισηπτικού των ούρων.

Αν και είστε Παιδοουρολόγος, εν τούτοις με την μεγάλη σας εμπειρία, θα τολμούσα να σας ρωτήσω με ποια διατροφή, μπορούμε να θωρακίσουμε ένα μικρό παιδί, ώστε να είναι ανθεκτικό στις ουρολοιμώξεις.

Δεν έχει αποδειχθεί ότι μια συγκεκριμένη διατροφή βοηθά στην πρόληψη των ουρολοιμώξεων. Πιστεύουμε ότι τα cranberries μπορούν να βοηθούν στην μη επικόλληση των βακτηρίων στους βλεννογόνους του ουροποιογεννητικού μας συστήματος. Κυκλοφορούν πολλά φαρμακευτικά σκευάσματα με αυτά τα φρούτα και φυσικά κακό δεν κάνει να τα παίρνουμε όταν είμαστε ευάλωτοι στις ουρολοιμώξεις.