Η συμβουλευτική ψυχολόγος Φρόσω Φωτεινάκη εξηγεί πώς οι γονείς μέσα από τη συμπεριφορά τους ενισχύουν την αυτοπεποίθηση των παιδιών.

«Αυτοπεποίθηση» είναι η σφαιρική εικόνα που έχει αποκτήσει ένας άνθρωπος για τον εαυτό του, ανάλογα με την αξία και την προσοχή που έχει λάβει από την οικογένειά του και τους σημαντικούς άλλους της ζωής του, ανάλογα με τα επιτεύγματά του και τα βιώματα που κουβαλά στην μετέπειτα ζωή του. Είναι η εικόνα εαυτού μας, μια εικόνα που ιδανικά θα θέλαμε να είναι θετική αλλά και ρεαλιστική.

Ένα ζήτημα που απασχολεί κάθε γονιό, είναι το πώς θα μεγαλώσει ένα παιδί με ισχυρή αυτοπεποίθηση, έναν άνθρωπο που θα πιστεύει πως είναι σημαντικός, ικανός, αρκετός! Η αυτοπεποίθηση του παιδιού μας ξεκινά να χτίζεται μέσα από το οικογενειακό σπίτι, μέσα από την προσοχή που ο γονιός δείχνει στο παιδί του κάνοντάς το να εισπράττει την αποδοχή, την ενίσχυση, την επιβεβαίωση της αξίας του.

Ας προχωρήσουμε όμως στα βασικά βήματα που σα γονείς οφείλουμε να ακολουθήσουμε ώστε να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθηση του παιδιού μας:

1. Ανταπόκριση στις συναισθηματικές του ανάγκες: Από τις πρώτες στιγμές της γέννησης του παιδιού μας, όταν εκείνο μας καλεί κοντά του με το κλάμα του, αλλά και στην παιδική και νηπιακή ηλικία, όταν πια το παιδί μας διεκδικεί και εκφράζει τα συναισθήματά του με έναν ανοργάνωτο και συγκεχυμένο τρόπο, εμείς δουλεύουμε την πίστη στον εαυτό του. Ακούγοντάς το, αφουγκραζόμενοι το τι προσπαθεί να επικοινωνήσει, προσπαθώντας να το γνωρίσουμε, να το μάθουμε, να το καταλάβουμε δείχνοντάς του πόσοο σημαντικό είναι για εμάς.

2. Ποιοτικός χρόνος επικοινωνίας, αλληλεπίδρασης και παιχνιδιού με το παιδί: Οι στιγμές που είμαστε απόλυτα εκεί, απερίσπαστοι, συγκεντρωμένοι και αφοσιωμένοι στην αλληλεπίδρασή μας, αποτελούν την τροφή της αυτοπεποίθησής του.

3. Επιτρέπουμε στο παιδί μας να δοκιμάζει, να κάνει λάθη, να μαθαίνει! Είμαστε δίπλα του για να ενισχύουμε την εξερεύνησή του, για να το αφήνουμε να πειραματίζεται και να έρχεται σε επαφή με το περιβάλλον κάνοντας λάθη αλλά και κατορθώνοντας το σωστό, μιας και μόνο έτσι χτίζουμε την πίστη στον εαυτό μας, όταν δεν υπάρχει κάποιος τρίτος να μας διασώζει, να μας προλαβαίνει, να καταφέρνει πράγματα για εμάς.

3. Δίνουμε στο παιδί μας το δικαίωμα επιλογής και απόφασης:

3. Η αυτοπεποίθηση του παιδιού μας ενισχύεται μέσα από τα πιο απλά, καθημερινά ερεθίσματα όπως με το να το κοιτάμε όταν μιλάει, να αποκρινόμαστε όταν μας φωνάζει, να ρωτάμε την γνώμη του για τι θα ήθελε να φάει την επόμενη ημέρα ή για το που θα ήθελε να πάμε το σαββατοκύριακο (πάντοτε σα γονείς δίνουμε κάποιες επιλογές που μπορούμε να υποστηρίξουμε στην πράξη). Οι ερωτήσεις αυτές περνούν το μήνυμα «είσαι σημαντικός, η γνώμη σου έχει αξία».

4. Έμφαση στην προσπάθεια του παιδιού και όχι στο αποτέλεσμα! Μια σπουδαία προσέγγιση για το παιδί μας σε κάθε ηλικιακό στάδιο, μια πεποίθηση και μια φιλοσοφία απέναντι στην ζωή που μας κάνει να αισθανόμαστε ικανοί και δυνατοί ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Δώστε έμφαση στην προσπάθειά του, τονώστε το ηθικό του επιβραβεύοντας τον χρόνο και την ενέργεια που αφιέρωσε σε μια προσπάθεια και υπογραμμίστε κάθε του νίκη, μικρή και μεγάλη!

6. Σεβασμός στα συναισθήματα του παιδιού, στους φόβους και στις δυσκολίες του: Η αίσθηση της εσωτερικής μας δύναμης ενισχύεται μέσα από την αίσθηση πως έχουμε δικαίωμα να φοβηθούμε, να διστάσουμε, να κάνουμε πίσω χωρίς να δεχθούμε κριτική, πείραγμα ή απόρριψη από τον γονιό μας. Προσφέρετε στο παιδί σας το χώρο για την έκφραση των αληθινών του συναισθημάτων ακόμη κι αν προδίδουν ευαλωτότητα, μιας και με αυτό τον τρόπο το παιδί θα νιώθει ικανό να ξεπεράσει και να νικήσει κάθε φόβο του.

Και φυσικά, δε θα μπορούσα να ολοκληρώσω αυτό το άρθρο χωρίς να υπογραμμίσω το πιο σπουδαίο συστατικό για την οικοδόμηση της παιδικής αυτοπεποίθησης, την άνευ όρων, άπλετη αγάπη του γονιού. Αυτή η αίσθηση, αυτή η ασπίδα μιας αγάπης χωρίς όρους και προυποθέσεις, μιας αγάπης που σκεπάζει την παιδική ψυχή και αποτελεί την πιο σπουδαία ασπίδα για την πορεία της ζωής του.

 

Φρόσω Φωτεινάκη

MBACP Συμβουλευτική Ψυχολόγος

Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια